Prawidłowe odkażenie rany zmniejsza ryzyko rozwoju stanu zapalnego, a co za tym idzie – znacznie przyspiesza proces gojenia się rany. Odpowiedni środek odkażający należy zatem zastosować natychmiast po zranieniu. Pozostaje jednak zadać sobie pytanie, czym dezynfekować urazy i skaleczenia oraz dlaczego woda utleniona nie jest zalecana do ich odkażania?
Czym dezynfekować rany?
Wybór środka odkażającego powinien być uzależniony od tego, z jakim rodzajem rany mamy do czynienia. Inny preparat jest zalecany w przypadku ran kłutych i szarpanych, a nieco inny przy oczyszczaniu ran pooperacyjnych. Drobne, płytkie skaleczenia i zadrapania wymagają zazwyczaj wyłącznie przemycia rany dużą ilością wody, a następnie zastosowania zwykłego środka antyseptycznego. Jeżeli jednak rana jest głęboka, ropiejąca i trudno się goi, wówczas wymagane jest zastosowanie środka odkażającego o mocniejszym działaniu, a niekiedy nawet konsultacji chirurgicznej.
W aptekach spotykamy się z następującymi środkami antyseptycznymi:
- woda utleniona;
- spirytus salicylowy;
- chlorheksydyna;
- oktenidyna;
- etakrydyna (rivanol);
- kwas borowy.
Specjaliści z Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran zalecają jednak, by w celu dezynfekcji ran stosować głównie preparaty zawierające oktenidynę oraz fenoksyetanol, które wykazują działanie bakteriobójcze, wirusobójcze i grzybobójcze. Wśród nich znajdziemy m.in. Octenisept, którego działanie zaczyna się już po 1 minucie i który może być stosowany zewnętrznie do odkażania skóry, błon śluzowych oraz różnego rodzaju ran. Lek ten występuje w postaci płynu lub aerozolu i jest dostępny w aptece bez recepty.
Woda utleniona w odkażaniu ran
Wbrew pozorom woda utleniona nie jest skutecznym środkiem do odkażania ran, co ma związek z jej niską skuteczność w zwalczaniu drobnoustrojów chorobotwórczych, a także możliwością podrażnienia uszkodzonej skóry. W związku z tym, nawet jeżeli użyjemy wody utlenionej do oczyszczenia rany, należy pamiętać o tym, by dodatkowo zastosować odpowiedni antyseptyk, który poradzi sobie ze wszystkimi szczepami wirusów i bakterii, w tym także z bakteriami beztlenowymi, odpowiedzialnymi za rozwój tężca.
Jak prawidłowo odkażać rany?
Zanim przejdziemy do odkażania rany za pomocą wybranego środka antyseptycznego, należy ją dokładnie przemyć dużą ilością wody lub roztworem soli fizjologicznej. Następnie należy dokładnie osuszyć okolice rany – chcąc uniknąć ponownego zakażenia, nie zaleca się osuszania samej rany. Kolejnym krokiem jest nałożenie wybranego środka odkażającego, a w razie konieczności nałożenie opatrunku, który dobierany jest w zależności od rodzaju opatrywanej rany.
W przypadku niezakażonej rany opatrunek należy zmieniać co 3-5 dni, natomiast jeżeli mamy do czynienia z raną z wysiękiem, opatrunek powinien być zmieniany co około 2 dni. Jeżeli tygodniu stosowania opatrunków i środków antyseptycznych nie nastąpi poprawa, a rana się nie zagoi, warto skonsultować się w takiej sytuacji z lekarzem.
